زندگینامه حضرت امام جعفر صادق (ع)

انارک نیوز: حضرت‌ امام‌ جعفر صادق‌ عليه‌ السلام‌، امام ششم و رئيس‌ مذهب‌ جعفرى‌ (شيعه‌) در روز 17 ربيع‌ الاول‌ سال‌ 83 هجرى‌ (پنجشنبه 3 اردیبهشت ماه 81 خورشیدی) معروف به سال قحطى، در مدینه دیده به جهان گشود. پدرش‌ امام‌ محمد باقر (ع‌) و مادرش‌ "ام‌ فروه‌" دختر قاسم‌ بن‌ محمد بن‌ ابى‌ بكر مى‌باشد. 
كنيه‌ آن‌ حضرت‌ "ابو عبدالله‌" و لقبش‌ "صادق‌" (راستگو) است‌. حضرت‌ تا سن‌ 12 سالگى‌ معاصر جد گراميش‌ حضرت‌ امام سجاد (ع) بود. پس‌ از رحلت‌ امام‌ چهارم‌ مدت‌ 19 سال‌ نيز در خدمت‌ پدر بزرگوارش‌ امام‌ محمد باقر (ع‌) زندگى‌ كرد. بنابراين‌ صرف‌ نظر از جنبه‌ الهى‌ و افاضات‌ رحمانى‌ كه‌ هر امامى‌ آن‌ را دار مى‌باشد، بهره‌مندى‌ از محضر پدر و جد بزرگوارش‌ موجب‌ شد كه‌ آن‌ حضرت‌ با استعداد ذاتى‌ و شم‌ علمى‌ و ذكاوت‌ بسيار، به‌ حد كمال‌ علم‌ و ادب‌ رسيد و در عصر خود بزرگترين‌ قهرمان‌ علم‌ و دانش‌ گرديد.
پس‌ از درگذشت‌ پدر بزرگوارش‌ 34 سال‌ نيز دوره‌ امامت‌ او بود كه‌ در اين‌ مدت‌ "مكتب‌ جعفرى‌" را پايه‌ريزى‌ فرمود و موجب‌ بازسازى‌ و زنده‌ نگهداشتن‌ شريعت‌ محمدى‌ (ص‌) گرديد . داراى‌ حكمت‌ و علم‌ وسيع‌ و نفوذ كلام‌ و قدرت‌ بيان‌ بود. با كمال‌ تواضع‌ و در عين‌ حال‌ با نهايت‌ مناعت‌ طبع‌ كارهاى‌ خود را شخصا انجام‌ مى‌داد و در برابر آفتاب‌ سوزان‌ حجاز بيل‌ به‌ دست‌ گرفته‌، در مزرعه‌ خود كشاورزى‌ مى‌كرد و مى‌فرمود: اگر در اين‌ حال‌ پروردگار خود را ملاقات‌ كنم‌ خوشوقت‌ خواهم‌ بود زيرا به‌ كد يمين‌ و عرق‌ جبين‌ آذوقه‌ و معيشت‌ خود و خانواده‌ام‌ را تأمين‌ مى‌نمايم‌.  
زندگى‌ پربار امام‌ جعفر صادق‌ (ع‌) مصادف‌ با خلافت‌ پنج‌ نفر از بنى‌ اميه‌  و دو نفر از خلفاى‌ عباسى‌ بود و دوران امامت امام ششم یکی از طوفانى‌ترين‌ ادوار تاريخ‌ اسلام‌ است‌ كه‌ از يك‌ سو اغتشاشها و انقلابهاى‌ پياپى‌ گروههاى‌ مختلف‌ ، به ويژه‌ از طرف‌ خونخواهان‌ امام‌ حسين‌ (ع‌) رخ‌ مى‌داد،
آن حضرت مردم را بر آن می داشت تا در قیامی که عمویش زید بن علی بن الحسین (ع) بر ضد دولت امویان کرده بود، پشتیبان زید باشند. هنگامی که خبر قتل زید به او رسید بسیار ناراحت شد و اندوهی عمیق به او دست داد و نیز هنگامی که جنبش محمد بن عبدالله بن حسن  (ع) شکست خورد، امام را حزن و اندوه فرا گرفت و سخت بگریست و مردم را مسؤول کوتاهی در برابر آن جنبش دانست. قیام یحیی بن زید پسر عمویش، به اینها باید قیام عبدالله بن محمد باقر (ع)، برادر حضرت، و عبیدالله اعرج بن حسین بن زین العابدین (ع) پسر عموی حضرت را افزود.
سرانجام انقلاب‌ "ابو سلمه‌" در كوفه‌ (هرگاه از او می‌پرسیدند: امام کیست؟ می‌گفت: شتاب مکنید. او می‌خواست کار زمامداری را به فرزندان ابوطالب بسپارد ولی امام به دعوت ابوسلمه پاسخ نداد و نامه او را سوزاند. زیرا دعوت ابوسلمه دعوتی سیاسی بود، نه آنکه امام صادق (ع) را امام واجب اطاعت بداند) و سیاه جامگان به رهبری "ابو مسلم‌" (ابو مسلم خراسانی که در برپایی دولت عباسیان تلاش بسیار کرده بود را منصور عباسى‌ به قتل رساند) حكومت‌ شوم‌ هزار ماهه‌ بنى‌ اميه‌ را برانداخت‌ و خلافت عباسیان شروع شد. امام با حسن استفاده از این فترت و ضعف قدرت سیاسی به بسط و اشاعه معارف دینی همت می گمارد.
گسترش زائدالوصف سرزمین اسلامی و مواجهه اسلام و تشیع با افكار، ادیان، مذاهب و عقاید گوناگون اقتضای جهادی فرهنگی داشت و امام صادق (ع) به بهترین وجهی به تبیین، تقویت و تعمیق “هویت مذهبی تشیع” پرداخت. از عصر جعفری است كه شیعه در عرصه های گوناگون كلام، اخلاق، فقه، تفسیر و… صاحب هویت مستقل می شود.
می‌توان گفت از سال ۴۰ق پس از شهادت امام علی (ع)  تا نزدیک به پایان سده نخستین هجرت، جز معدودی از صحابه و تابعان از فقه درست -فقه آل محمد (ص)- بی‌بهره بودند. در روزگار امام باقر (ع) اندکی گشایش پدید آمد و سالیان دوران امامت امام صادق (ع) عصر انتشار فقه آل محمد یا به تعبیر دیگر، روزگار تعلیم و تدریس فقه جعفری بود. در این سالها مدینه نیز چهره دیگری یافته بود.
چهار هزار راوی برای امام جعفر صادق (ع) مغز متفکر جهان شیعه برشمرده اند و  بسیاری از فقها از پرورش یافتگان مکتب ایشان بوده‌اند. جابر ابن حیان -کیمیاگر معروف که در غرب به نام Geber خوانده‌ می‌شود- بسیاری از اختراعات خود را منتسب به جعفر صادق (ع) یا با تغییرات جزئی از آموزه‌های او می‌داند. به نظر چنین می‌آید که امام معلمی بود که نگارش را به دیگران (مثلاً شاگردانش) می‌سپرد.
مالک بن انس، پیشوای یکی از مذاهب چهارگانه فقهی اهل سنت، مدتی شاگرد جعفر صادق (ع) بود. ابوحنیفه، پیشوای یکی دیگر از مذاهب چهارگانه فقهی اهل سنت، نیز شاگرد جعفر صادق (ع) بود. به عنوان نمونه، آلوسی درباره عظمت علمی صادق (ع) گفته‌است: اگر جعفر بن محمد (ع) نبود، مردم احکام و مناسک حجشان را نمی‌دانستند.
بیشترین حجم روایات، احادیثی است كه از امام صادق (ع) نقل شده است، اهمیت معارف منقول از جعفر بن محمد (ع) به میزانی است كه شیعه به ایشان منسوب شده است: ”شیعه جعفری“. كمتر مسئله دینی (اعم از اعتقادی، اخلاقی و فقهی) بدون رجوع به قول امام صادق (ع) قابل حل است.
از دیگر ده ائمه عمر بیشتری نصیب ایشان شد و ایشان با شصت و پنج سال عمر شیخ الائمه محسوب می شود. مردی از امام خواست وی را چیزی بیاموزد که به خوبی دنیا و آخرت برسد و مختصر باشد، فرمود: دروغ مگو.
حضرت دست کم یک نوبت از سوی منصور به عراق احضار شد و چندی در آنجا ناچار به اقامت شده است. حضرت‌ صادق‌ (ع‌) بر اثر توطئه‌هاى‌ منصور عباسى‌ در 25 شوال سال‌ 148 هجرى‌ مسموم‌ (شنبه 27 آذرماه 144 خورشیدی) و در قبرستان‌ بقيع‌ در مدينه‌ در كنار قبر پدرش، امام باقر (ع) و جدش، امام سجاد (ع)  و عمویش، امام حسن (ع) دفن شد.

حضرت‌ امام‌ صادق‌ (ع‌) هفت‌ پسر و سه‌ دختر داشت‌. همسرانش فاطمه (مادر اسماعیل، عبدالله، ام فروة)، حمیده بربریة یک کنیز (مادر موسی (امام کاظم علیه‌السلام)، اسحاق، محمد) و زنانی دیگر (مادران بقیه فرزندان وی) بوده‌اند.
فرزندانش؛ اسماعیل (از امامان اسماعیلیه که پيش‌ از وفات‌ حضرت‌ امام صادق‌ (ع‌) از دنيا رفته‌ است‌)، عبدالله افطح، موسی کاظم (ع) (امام هفتم شیعیان)، محمد دیباج، اسحاق، علی عریضی، عباس، ام فروة، اسماء و فاطمه می باشند.
پس‌ از حضرت‌ صادق‌ (ع‌) مقام‌ امامت‌ بنا به‌ امر خدا به‌ امام‌ موسى‌ كاظ‌م‌ (ع‌) منتقل‌ گرديد.

---

زادروز ایشان پنجشنبه 3 اردیبهشت ماه 81 خورشیدی یا 24 آوریل 702 میلادی و شهادت شنبه 27 آذرماه 144 خورشیدی یا 18 دسامبر 765 میلادی می باشد.