چالش صنعت و محیط زیست، این بار در کاشان

دود استخراج سرب، نفس دیار گل و گلاب را می‌بندد؟
رئیس اداره حفاظت محیط زیست کاشان گفت: راه‌اندازی کارخانه سرب نه تنها مجوز این اداره را ندارد، بلکه با استقرار آن مخالفت هم شده.

 باشگاه خبرنگاران جوان اصفهان - هنوز حرف و حدیث‌ها درباره فعالیت کارخانه فولاد کویر در کاشان تمام نشده که زمزمه ساخت کارخانه سرب، صدای اعتراض فعالان محیط زیست و شهروندان را بالابرده  صدایی که این روز‌ها با پویش «نه به ساخت کارخانه سرب در کاشان» شنیده می‌شود.

کارزار مردمی با هشتگ "لغو مجوز معدن سرب کاشان" با درخواست از وزیر صمت، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و رئیس اداره حفاظت محیط زیست کاشان برای جلوگیری از تاسیس این صنعت آلاینده، از ۱۴ بهمن در فضای مجازی آغاز شده و در هفته اول شمار امضاکنندگان آن به بیش از ۲۰ هزار نفر رسیده .

در این بین برخی معتقدند مطرح کردن احداث کارخانه سرب کاشان، طرحی برای به سایه بردن مشکلات شرکت فولاد کویر است که در چند ماه اخیر، طرح توسعه آن، متهم کم آبی، فرونشست زمین و شیوع سرطان معرفی شده. 

کارخانه سرب مجوز زیست محیطی ندارد

اللهیار دولتخواه رئیس اداره حفاظت محیط زیست کاشان گفت: این اداره مخالفت خود را با ساخت کارخانه سرب به صورت مکتوب به سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اعلام کرده و آخرین جوابیه سازمان حفاظت محیط زیست کشور و اداره کل حفاظت محیط زیست استان نیز مخالفت با این امر بوده است.

او در پاسخ این سوال که آیا ممکن است کارخانه با وجود مخالفت‌ها و نداشتن مجوز فعالیت خود را پیش ببرد می‌گوید: این موضوع  در تخصص ما نیست، چون دستگاه‌های مربوط در بحث سازه‌ای نظارت دارند و سازمان محیط زیست در جواب استعلامی که از آن شده مخالفت خود را برای احداث این واحد اعلام کرده است.

کارخانه سرب، چالش زیست محیطی کاشان

جواد توحیدی راد رئیس شورای اسلامی استان اصفهان به خبرنگار ما گفت: ساخت کارخانه سرب چالش بزرگ حوزه محیط زیست منطقه کاشان بزرگ‌است و راه‌اندازی آن به طور قطع نه تنها سبب پیشرفت اقتصادی منطقه نمی‌شود، بلکه به آن ضرر می‌رساند.

او می‌گوید: مخالفت با احداث کارخانه سرب، در کمیسیون هوای پاک استان اصفهان مصوب و در نشست هم‌اندیشی شورای شهرستان کاشان با دریافت نظرات کارشناسی بررسی و مقرر شد این مصوبه از طریق شورای اسلامی استان اصفهان به اطلاع مسئولان مرتبط برسد.

به گفته رئیس شورای اسلامی استان اصفهان، عقیده متخصصان این است که اگر فیلتراسیون و موارد دیگر رعایت شود آلایندگی کم می‌شود  اما شورا از اساس با احداث کارخانه سرب  نزدیک مزارع کشاورزی و خانه‌های مسکونی و کارخانه شیر پاستوریزه مخالف است.

توحیدی راد  معتقد است: با استقرار دولت سیزدهم، حضور استاندار و معاون وی که از استادان دانشگاه هستند و اشراف کامل بر موضوعات این چنینی دارند احداث کارخانه سرب خارج از روال قانونی پیش نمی‌رود و ارسال مصوبه مخالفت با احداث کارخانه و بیان زیان‌های آن برای مردم منطقه نیز به این دلیل است که در کمیته رفع موانع تولید، طرح موضوع نشود.

خطر کردن بر سر ساخت کارخانه سرب

جواد حاج قدیری راوندی رئیس شورای اسلامی شهرستان کاشان نیز گفت: شورای اسلامی با توجه به دغدغه‌های ایجاد شده و درخواست‌های مکرر مردمی، موضوع را با حضور کارشناسان محیط زیست، پزشکی و رسانه‌ای از جوانب مختلف بررسی و جمع بندی وبه کمیسیون هوای پاک استان ارسال کرده است.

او می‌گوید: همه بر این موضوع اتفاق نظر دارند که با توجه به صنعتی بودن شهر کاشان و اشباع آن، نباید با راه اندازی چنین کارخانه‌ای خطر کرد و منتظر عواقب زیانبار زیست محیطی آن ماند.

کاشان هزار و ۵۰۰ واحد تولیدی و ۱۳ شهرک، ناحیه و منطقه صنعتی و آران و بیدگل نیز افزون بر ۸۰۰ واحد تولیدی فعال دارد.

به گفته رئیس شورای اسلامی شهرستان کاشان  شنیده شده صدور مجوز کارخانه سرب مرحله به مرحله و با شرط لحاظ کردن ۱۵ مورد، تایید می‌شود که اداره حفاظت محیط زیست شهرستان این شایعه را رد و اعلام کرده این طرح نه مجوز استانی و نه شهرستانی از محیط زیست ندارد.

حاج قدیری می‌گوید: کارخانه سرب پیش از این با عنوان کارخانه پشم و سنگ فعالیت می‌کرد که با توجه به ورشکستگی، با تغییر کاربری به کارخانه سرب، در حال تغییر ملزومات خود است.

به گفته او سرطانزا بودن فلزات سنگین از جمله سرب موضوعی اثبات شده و پسماند و پساب آن هم سبب تخریب مناطق باغی و کشاورزی همجوار و تهدید سلامت ساکنان مناطق مسکونی اطراف می‌شود.

کارخانه سرب مجوز تلویحی گرفته است

علی هاشمی‌طاهری رئیس شورای اسلامی شهر کاشان در سی و چهارمین نشست شورا گفت: کارخانه سرب در هشت کیلومتری پلیس راه  میدان حضرت معصومه (س) در حال احداث و معدن آن در انارک نایین است.

او گفت: ادارات صنعت و محیط زیست، صدور مجوز را رد کرده اند،  اما یکی از روسای دستگاه‌های اجرایی اطلاع داده که اداره حفاظت محیط زیست صدور مجوز را مشروط به اجرای ۲۰ مورد کرده که اکنون کارخانه در حال اجرای این شروط است و به عبارتی، مجوز تلویحی برای آن صادر شده است.

رئیس شورای اسلامی شهر کاشان از مخالفت قاطع تمام اعضای شورا با احداث کارخانه سرب گفت و از طرفداران محیط زیست خواست همانطور که با قطع یک درخت توسط شهرداری سیل انتقاد و اعتراض به راه می‌اندازند در این زمینه هم کوتاه نیایند.

هاشمی طاهری معتقد است: تعطیلی کارخانه سرب باید نخستین اولویت برنامه‌های فرماندار جدید کاشان باشد و حتی با تغییر مسافت و خروج کارخانه از شعاع ۵۰ کیلومتری شهر، نباید با راه اندازی آن موافقت شود.

فرمانداری به دنبال رفع نگرانی مردم بابت احداث کارخانه سرب

علی اکبر مرتضایی فرماندار پیشین کاشان گفته بود: اداره حفاظت محیط زیست شهرستان با فعالیت کارخانه سرب در حوزه تولید شمش سرب و نقره از مواد خام مخالفت کرده است.

کارخانه سرب قصد استقرار در سوله خالی رو به روی شرکت تولید مواد لبنی در محور قدیم کاشان- قم را دارد.

محمدشریف زارعی سرپرست فرمانداری ویژه کاشان در گفتگو با رادیو کاشان حفظ سلامت مردم را اولویت خود اعلام کرد و گفت: کارخانه سرب مجوزی از دستگاه‌های اجرایی شهرستان نگرفته، با این حال کارگروهی برای رسیدگی به این موضوع تشکیل می‌شود تا نگرانی مردم رفع شود.

تذکر جدی برای توقف راه‌اندازی کارخانه تولید سرب

او در نشست ویژه بررسی وضع کارخانه تولید سرب و نقره  هم گفت: با توجه به مخالفت صریح دانشگاه علوم پزشکی، ادارات حفاظت محیط زیست و صمت، همچنین شورای اسلامی شهر کاشان، برای توقف عملیات راه‌اندازی کارخانه به شرکت مجری آن (کاوشگران فلز کویر) تذکر جدی داده شد.

به گفته سرپرست فرمانداری ویژه کاشان، با دلیل و برهان اثبات شد که تاکنون هیچ مجوز رسمی از دستگاه‌های ذیربط به شرکت مزبور داده نشده و شرکت نیز تاکنون هیچ‌گونه سند متقنی مبنی بر آلاینده نبودن و استاندارد بودن این کارخانه ارائه نکرده.  

هادی بذرافشان معاون دادستان عمومی و انقلاب کاشان نیز در این نشست، ادامه فعالیت بدون مجوز شرکت را مصداق عنوان مجرمانه دانست و گفت: در صورتی که گزارشی مبنی بر ادامه فعالیت این شرکت دریافت شود، با آن برخورد قانونی خواهد شد.

سرب، تهدید کننده سلامت

مسعود دهقانی مدیر مرکز بهداشت شهرستان کاشان گفت: دانشگاه علوم پزشکی کاشان به طور قطع با احداث کارخانه سرب مخالف است و این مخالفت را در کارگروه سلامت شهرستان اعلام، چند بار با فرمانداری مکاتبه و تقاضای طرح موضوع در شورای تامین شهرستان و شورای شهر را کرده است.

او ابتلا به سرطان خون را از پیامد‌های فعالیت کارخانه سربمی داند و می‌گوید: نتایج آزمایش‌های کارگران شرکت به مراجع قضایی ارسال شده و امید است موضوع به صورت صحیح، علمی و قانونی پیگیری شود.

چالش سلامتی یا اشتغال؟

یک کارشناس شیمی گفت: فرآیند استخراج ذوب نیازمند کوره برای ذوب کنستانتره سرب و دود حاصل از آن مضر است و از راه پوست جذب می‌شود

او می‌گوید: ممکن است مالکان کارخانه سرب بگویند کارخانه را با استفاده از فیلتر‌های قوی و بکارگیری روش‌های نوین تصفیه دود، احداث می‌کنند، اما باید بدانید تمام این سخنان توجیه کردن است؛ از هر فیلتری هم استفاده شود به یقین، مقداری سرب در فضا منتشر می‌شود و زیان این کارخانه به اشتغالزایی اش نمی‌ارزد.

کارخانه سرب، در مسیر وزش باد

خسرو اعتماد مدیرعامل جمعیت مردم نهاد کویر سبز کاشان گفت: قرار است سنگ کارخانه از معدنی در انارک نایین استخراج شود، چه دلیلی دارد وقتی کارخانه‌دار در انارک موفق به تاسیس کارخانه نشده، کاشان را انتخاب کند؟

او می‌گوید: سرب در اثر گرمایش تبدیل به ذرات ریز و دست کم تا شعاع ۵۰ کیلومتری منتشر می‌شود و این در حالی است که کارخانه دقیقا مقابل باد غالب روز کاشان، شهر مشکات و روستا‌های مجاور آن مثل یزدل، محمدآباد و طاهرآباد واقع است.

مدیرعامل جمعیت کویر سبز کاشان گفت: نباید اجازه داد کارخانه سرب نیز مثل کارخانه فولاد تاسیس شود که اکنون قصد توسعه آن را هم با استخراج فولاد گرم داشته باد، مرحله‌ای که ریختن براده آهن داخل کوره انواع و اقسام فلزات و گاز‌های سمی را متصاعد و تا شعاع ۵۰ کیلومتری منتشر می‌کند.

به گفته اعتماد، از آنجا که پیشگیری مقدم بر درمان است نباید اجازه داد با تاسیس کارخانه سرب و تحمل عوارض مخرب آن شهروندان با بیماری‌های مختلف از جمله سرطان، ام اس و تولد نوزادان ناسالم مواجه شوند.

بنابر اصل پنجاهم قانون اساسی «در جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسل‌های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی می‌گردد. از این رو فعالیت‌های اقتصادی وغیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیرقابل جبران آن ملازمه پیدا کند، ممنوع است.»

بر خلاف نص صریح قانون، جدال اقتصاد و محیط زیست سالهاست که در کشورمان وجود داشته و معمولا این زور صنعت بوده که به محیط زیست چربیده، حالا باید منتظر ماند و دید در کاشان چه اتفاقی می‌افتد؟
(۰۶:۵۰-۲۴ بهمن ۱۴۰۰ - ۸۰۵۴۱۸۱)