نخل؛ موزه‌ای از نمادهای عاشورایی

نخلی که در مراسم نخل‌گردانی از آن استفاده می‌شود، موزه‌ای از نمادهای عاشورایی به حساب می‌آید. 
به گزارش خبرنگار حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ شیعیان از دوره صفویه تا به امروز واژه نخل را به رسم تابوت‌گردانی امام حسین (ع) اطلاق کردند. مراسم نخل‌گردانی که امروزه در شهرها و آبادی‌هایی چون یزد، جنوب خراسان، سمنان، دامغان، خمین، نواحی قم، کاشان، ابیانه، خور و بیابانک، زواره، اردستان و نائین برگزار می‌شود، در دوره صفویه در مناطق مرکزی و کویری ایران برگزار می‌شد. برخی از پژوهشگران، آیین نخل‌گردانی را از بدعت‌های حکومت صفویه می‌دانند.

 

بنا بر این گزارش؛ اتاقک سیاهپوشی که در مراسم نخل‌گردانی از آن استفاده می‌شود هیچ شباهتی به درخت نخل ندارد و علت نام‌گذاری آن مشخص نیست؛ اما شاید مهم‌ترین علت رواج این نام و رسم، این باشد که پیکر امام حسین(ع) در باورهای مردم روی شاخه‌های درخت خرما به سمت محل دفن حمل شده‌ است‌. البته اشکال قدیمی نخل را از چوب و برگ درخت خرما می‎ساختند. بنابراین می‌توان این امر را نیز یکی از دلایل نام‌گذاری نماد عزاداری مردم مناطق کویری به نام درخت نخل دانست.

شایان ذکر است؛ نخل به نوعی موزه‌ای از نمادهای عاشورایی است و هر کدام از عناصر سازنده آن نمادی از یک حادثه بوده و یا متعلق به یکی از اشخاص خاص حادثه کربلا است. مثلا چوب نخل نماد پیکر امام حسین (ع) است و سیاهپوش کردن نخل، نماد اعلام سوگواری و ماتم است.
سرو نخل نماد قد و قامت علی اکبر(ع) و شمشیر و نیزه نصب شده روی نخل نشانه تیر و نیزه‌های وارد شده بر بدن امام حسین (ع) است.

همچنین آینه نصب شده روی نخل نماد وجود امام حسین (ع) است و علم‌هایی که بر نخل بسته می‌شوند به ابوالفضل‌العباس(ع) اشاره دارند.
گفتنی است؛ پارچه‌های زینتی نخل، زنگ‌هایی‌ که‌ قدیم می‌بستند،عزادارانی که نخل را برمی‌دارند و سر‌ طوق‌ بالای‌ نخل به ترتیب نماد حجله قاسم‌بن‌حسن، زنگ کاروان امام حسین(ع)، تشییع‌کنندگان هستند. البته امروزه گاه فقط به سیاه‌پوش کردن و تزیینات ساده نخل اکتفا می‌شود.
(کد خبر: ۶۶۶۴۴۸۴ - تاریخ انتشار: ۲۲ شهريور ۱۳۹۷ - ۰۷:۳۴)