قرآن کریم و ماه رمضان

قرآن از لحاظ محتوا و از حیث كلمات و جملات معجزه است و این امتیازات از ویژگى هاى قرآن است. ویژگى دیگر قرآن آن است كه به زمان خاص و یا به مردم، زبان، نژاد و فرهنگ خاص اختصاص ندارد؛ كتابی الهی براى ابناى بشر در تمام اعصار و مکانها است. آیات آن ساخته فكر و ذهن بشر نیست تا دیگران نظیر آن را بیاورند و یا در آن دخل و تصرف كنند. پروردگار خود حامى اوست.
حضرت امام محمد باقر (علیه السلام) فرمودند: هر چیزى، بهارى دارد و بهار قرآن، ماه رمضان است.
نام تنها ماهى كه در قرآن كریم آمده است ماه مبارك رمضان است و این ماه را خداوند سبحان به نزول قرآن معرفى كرد و فرمود:
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلاَ يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُواْ الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ«سوره بقره آیه ۱۸۵»
(ماه رمضان ، که در آن برای راهنمايی مردم و بيان راه روشن هدايت و، جداساختن حق از باطل ، قرآن نازل شده است پس هر کس که اين ماه را دريابد ، بايد که در آن روزه بدارد و هر کس که بيمار يا در سفر باشد ، به همان تعداد از روزهای ديگر خدا برای شما خواستار آسايش است نه سختی وبايد که آن شمار را کامل سازيد و خدا را بدان سبب که راهنماييتان کرده است به بزرگی ياد کنيد و سپاس گوييد.)
نزول قرآن در شب قدر (که بهتر از هزار ماه مى‌باشد و بنابر روایات در یکی از ۳ شب نوزدهم، بیست‌ویکم یابیست‌وسوم ماه رمضان است) نزول جمعى قرآن را بازگو مى كند كه از عالم عرش به عالم بیت المعمور صورت گرفت. و لكن نزول قرآن به زمین كه نزول تدریجى لقب گرفته است از آغاز بعثت با آیه اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ (علق/ 1) آغاز گردید و در طول 23 سال بعثت استمرار یافت.
پنج آيه علق در آغاز وحى بر رسول اكرم (ص) نازل شده است. پيغمبر اكرم (ص) به كوه" حرا" رفته بود جبرئيل آمد و گفت: اى محمد بخوان! پيامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: من قرائت كننده نيستم. جبرئيل او را در آغوش گرفت و فشرد، و بار ديگر گفت: بخوان! پيامبر (ص) همان جواب را تكرار كرد، بار دوم نيز جبرئيل اين كار را كرد، و همان جواب را شنيد، و در سومين بار گفت: اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ ... (تا آخر آيات پنجگانه). اين سخن را گفت و از ديده پيامبر (ص) پنهان شد. رسول خدا (ص) كه با دريافت نخستين اشعه وحى سخت خسته شده بود به سراغ خديجه آمد، و فرمود: مرا بپوشانيد و جامه‏ اى بر من بيفكنيد تا استراحت كنم.
پیامبر اكرم (ص) طى خطبه معروف شعبانیه در آستانه ماه مبارك رمضان فرمودند: كسى كه در این ماه یك آیه از قرآن تلاوت كند، به او ثواب كسى كه در سایر ماه ها ختم قرآن كند، داده مى شود.
از این ماه که مى‌تواند سى روز و یا ۲۹ روز باشدبه عنوان ماه میهمانی خدا نیز نام برده می‌شود که بایستی روزه گرفت مگر آنکه مانند بیمار و مسافر معذور باشند. روزه داران قبل ازطلوع تا غروب آفتاب از خوردن وآشامیدن خودداری می‌کنند و سعی می کنند با کنترل خواسته‌های خود تزکیه نفس را تمرین کنند. آمیزش جنسی، دروغ گفتن در مورد پیامبر اسلام، فروبردن سر در آب، و رسیدن دود و غبار غلیظ به حلق نیز باعث باطل شدن روزه می‌شود. ارتکاب بزه در این ماه موجب تشدید کیفر دنیوی و عقوبت اخروی است.
ماه رمضان که پس از ماه شعبان است با شروع ماه شوال پایان می‌پذیرد. شرط اعلام ماه رمضان و ماه شوال با رویت هلال ماه به وقوع می‌پیوندد. در روز اول شوال نیز عید فطر برای جشن یک ماه روزه‌داری برپا می‌شود. پرداخت زکات فطره در این روز بر مسلمانان واجب است. پس از آن خواندن نماز عید فطر که از سال اول هجرت انجام شد و مسلمانان به جماعت در این نماز شرکت می‌کنند.