عجایبی از مخوف‌ترین جای ایران؛ راز کویر جن چیست؟/ از موجودات ماورائی تا کاروان‌های مخوف

انارک نیوز: کویرنوردان می‌دانند اگر بخواهند خطرناک‌ترین کویرهای دنیا را طی کنند باید به ایران سفر کنند و البته اگر به دنبال خطرناک‌ترین کویر هستند باید به ریگ جن سفر کنند. 
گروه اجتماعی خبرگزاری آنا- ملیحه محمودخواه؛ ریگ جن یا مثلث برمودای ایران یکی از خطرناک‌ترین مناطق کویری ایران است که محلی‌ها به آن کویر ارواح می‌گویند. منطقه‌ای نفرین‌شده که هرکسی به آن پا گذاشته زنده از آن بیرون نمی‌آید. محلی‌ها می‌گویند در وسط این کویر جنگلی وجود دارد که اگر کسی بتواند به آن برسد به ثروت زیادی می‌رسد اما تابه‌حال کسی نتوانسته است این جنگل انبوه را ببیند. عبور از این محدوده دل‌ شیر می‌خواهد و جسارت! علیرضا کریم آن‌قدر این مسیر را خوب می‌شناسد که به بلدی ماهر تبدیل‌شده است. جزء به‌ جزء این کویر را می‌شناسد و زیروبم آنجا را رصد کرده است. امدادگری را هم خوب می‌داند و در کشور هم مقام کسب کرده است.
کریم در توضیح این منطقه به خبرنگار آنا می‌گوید:‌ ریگ جن از غرب پارک ملی کویر در گرمسار شروع می‌شود و شامل مناطقی ازجمله جنوب گرمسار، جنوب سمنان، شرقی‌ترین قسمت جاده جندق - دامغان است و به انارک و نخلک ختم می‌شود. این منطقه شبیه یک چندضلعی و تقریباً شبیه مثلث است که دو ضلع آن خیلی بزرگ‌ترند. وی توضیح می‌دهد که در این محدوده رودخانه‌های شورآب وجود دارد که با بارندگی از آب پر می‌شود. در تابستان خشک‌ شده و به‌صورت گل باقی می‌ماند و دو باتلاق بزرگ را که عبور از آن‌ها غیرممکن است ایجاد می‌کند.
این کویرنورد که این بیابان را هم پیاده و هم با خودرو و هم با بالگرد طی کرده است، می‌گوید: تمام سرزمین ریگ جن کویر و بیابان است و سکونتی در آن وجود ندارد. حیوانات وحشی به‌ندرت در آن پیدا می‌شوند و ازآنجاکه آب کم است و اگر هم باشد شور است، تنها بوته‌های طاق در آن دیده می‌شوند و در این فاصله خیلی بزرگ هیچ گیاهی دیده نمی‌شود.
ماسه‌بادی‌های خطرناک: در جنوب این مثلث ماسه‌بادی‌هایی وجود دارد که از آن‌ها تپه‌های بزرگی به وجود آمده است که به‌صورت رشته‌های دنباله‌دار پشت سر هم صف شده‌اند که به آن‌ها دیواره می‌گویند. فاصله بین دیواره‌ها را کوچه می‌گویند که هر کوچه بین ۳۰ تا ۴۰ کیلومتر امتداد پیدا می‌کند تا به دم ریگ برسد. در آنجا تل‌ماسه‌هایی که عبور از آنجا با ماشین سخت است، وجود دارد.
کریم توضیح می‌دهد که عبور پیاده از این کویر به‌سختی امکان‌پذیر است اما ناممکن نیست. پیاده در صورتی می‌توان از این مسیر عبور کند که امکانات کافی همراه کویرنورد باشد. اگر کسی قصد عبور از این محدوده را داشته باشد باید قبل از حرکت امکانات را در آنجا بارگذاری کرده باشد. البته بیشتر از ۹۹ درصد از افرادی که این مسیر را طی کرده‌اند پشتیبان داشته‌اند. وی زمان پیمایش را بیشتر در فصل زمستان امکان‌پذیر می‌داند و ادامه می‌دهد: دریکی دو سال گذشته که خشک‌سالی وجود داشت امکان پیمایش بیشتر بود اما امسال به خاطر بارندگی‌ها این کار امکان‌پذیر نیست و گروه‌های کویرنورد با پهپاد فیلم و عکس گرفته و نقشه توپوگرافی تهیه و با انتخاب مسیر آنجا را طی می‌کنند.
باتلاق‌هایی که شما را به سمت خودش می‌کشد: ساختار ریخت‌شناسی کویر و بیابان در ریگ جن به شکلی است که در برخی مناطق دره‌های عمیقی وجود دارد. دره‌ها امکان عبور و ورود ماشین ندارند. رودخانه‌های شور سنگ‌بستر زمین شدند و با یک بارندگی آب راه می‌افتد و در آن‌ها جمع شده و باتلاق ایجاد می‌کنند، حضور در آنجا بسیار خطرناک است.
در سال‌های گذشته منطقه‌ای در جنوب سمنان تا گرمسار علامت‌گذاری شده بود و شترها از این منطقه وارد کویر می‌شدند و از آنجا به کاشان و اصفهان می‌رفتند. او پیش‌ازاین نیز این مسیر را طی کرده و به اصفهان رفته بود اما مسیر برگشت را از این مسیر عبور نکرد و تا پیش از آن‌کسی سابقه حضور در ریگ جن را نداشته است. چوپان‌ها و شتردارها که در این قسمت زندگی می‌کنند تا ۷۰ و ۸۰ کیلومتری این محدوده هم رفته‌اند اما جلوتر از آن به دلیل خطراتی که وجود دارد امکان‌پذیر نیست.
آیا ریگ جن، واقعاً جن دارد؟: کریم می‌گوید:‌ دلیل اصلی نام‌گذاری این منطقه، مبهم بودنش است. افراد زیادی از این منطقه عبور کرده‌اند، به‌عنوان‌مثال جهانگرد و کویرشناس معروف دکتر 'آلفونس گابریل' از این منطقه رد شده است. اما داستان و تخیلات در مورد ریگ جن فراوان است. معمولاً انسان‌ها راجع به موهومات و چیزهای دست‌نیافتنی تخیل و افسانه درست می‌کنند و این تخیلات را پرورش می‌دهند و در جایی که اطلاعات ندارند دچار ترس از مجهولات می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: زمانی که فردی وارد کویر می‌شود و در کویر تنها می‌ماند اوهام به سراغ او می‌آیند این اتفاق برای هرکسی که وارد کویر شده است رخ‌داده است و هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند که چنین شرایطی را تجربه نکرده است. تنهایی در کویر سبب می‌شود فرد خیال کند که مدام کسی پشت سرش در حال حرکت است صدای پای کاروان می‌شنود، صدای روشن شدن آتش یا صدای آب از اوهامی است که در کویر آن را حس می‌کند. عده‌ای بدون اطلاعات وارد کویر می‌شوند، موبایل ندارند، پوشاک و کیسه‌خواب مناسب ندارند و می‌خواهند مسیری را در کویر طی کنند. این افراد بیشتر دچار اوهام می‌شوند؛ در گذشته‌ها این خیالات در بازتعریف به اژدهای بزرگی تبدیل می‌شد و تمام این‌ها ناشی از ترس و عدم شناخت منطقه است.
علت اوهام در ریگ جن چیست؟: این ماجراجو در ادامه توضیح می‌دهد: صدایی که باد در شن‌ها به وجود می‌آورد و در گوشه و کنار تپه‌ها ایجاد می‌کند، بسیار وهم‌انگیز و گاهی شورانگیز است. گاهی صدای شیهه اسب و یا ناله اسب ایجاد می‌شود. گاهی گمان می‌کنی صدای یک نفر در تپه می‌آید اما وقتی برمی‌گردی و پشت سرت را نگاه می‌کنی چیزی نمی‌بینی. این ندیدن‌ها فرد را به وجود موجودات ماوراءطبیعی مجاب می‌کنند. داستان در این مورد زیاد درست می‌شود یکی از دوستان کویرگردم برایم تعریف می‌کرد که عده‌ای به سراغ او آمده و او را به قلعه سیاهی بردند و در آنجا موجوداتی که آدم نبودند او را درون‌ چاهی انداختند اما گروهی واسطه شدند او را نجات دادند و وقتی توانسته از درون قلعه فرار کند دیگر اثری از آن قلعه نبوده است. این‌ها همه اوهام است و توهمی است که فرد در کویر دچار آن می‌شود. حتی یک‌بار با تعدادی از دوستان در کویر گیر افتادیم و خارج کردن ماشین از باتلاق زمان زیادی از ما برد باوجودآنکه زمستان بود و دید نداشتیم قرار شد شب چادر بزنیم و فردا دوباره مسیر را برگردیم یکی از دوستان که برای اولین بار به کویر آمده بود از خوابیدن در چادر سرباز زد و قرار شد در داخل ماشین بخوابد اما نیمه‌های شب دستش را بوق گذاشت و چند بار آن را به صدا درآورد وقتی خودمان را به او رساندیم وحشت کرده بود و می‌ترسید و می‌گفت پیرمردی را دیده که اطراف ماشین پرسه می‌زند درحالی‌که می‌دانستیم او خیال کرده اما تلاش کردیم به او آرامش دهیم بگوییم که ما ازآنجا رد شده‌ایم و ترسش بی‌دلیل است.
جاذبه‌های کویر به ترس آن می‌چربد: کریم معتقد است که جاذبه‌های کویر بسیار بیشتر از ترس‌های آن است زیرا کویر جایی است که می‌توانید با خودتان خلوت کنید حتی برای خودتان معیارسنجی کنید و کارهای خوب و بدتان را روی ترازوی سنجش قرار دهید. در شهر تمرکزتان را از دست می‌دهید و امکان چنین کاری وجود ندارد در کویر آسمان تا افق ادامه دارد و این فضا ستاره‌ها، سکوت کویر، کهکشان راه شیری و وسعتش این فرصت را به تو می‌دهد که با خودتان خلوت کنید. اما اوهام نیز از مضرات کویر است نمی‌توان منکر موجودات ماوراءالطبیعه شد اما باید گفت این موجودات به سراغ کسانی می‌روند که به دنبال آن‌ها هستند. نیازی هم به بیابان نیست در همین شهر نیز افرادی وجود دارند که با اجنه در ارتباط هستند.
راه عبور از ریگ جن وجود دارد؟: کنار باتلاق‌های خیلی وسیع مسیرهایی وجود دارد که می‌توان از کنار آن‌ها عبور کرد. در برخی از فصول با یک باران کوچک شنزارها به گل تبدیل می‌شوند. آب گل بخار نمی‌شود و روی آن براثر تابش آفتاب خشک‌شده اما دوغاب گل در زیر آن همچنان وجود دارد به همین دلیل اگر کسی با این مسیرها آشنا نباشد در آن گرفتار می‌شود.
کریم با روش فرانسوی از این کویر عبور کرده است؛ خودش می‌گوید: در روش فرانسوی طول پیمایش به چند قسمت مختلف تقسیم می‌شود و در این نقاط از قبل، وسایل دسترسی گذاشته می‌شود. این منطقه دارای ماسه‌های روان است و به دلیل اینکه کمتر موجودی در آن پیدا می‌شود، هم‌زمان با عبور باد صدای عجیبی به گوش می‌رسد. وسعت زیادی دارد و همه این موضوعات به مجهول بودن آن افزوده است.
این راه‌بلد کویر ادامه می‌دهد: عبور از ریگ جن با ماشین، حداقل به چهار تا پنج روز زمان نیاز دارد و پیاده ۱۰ تا ۱۲ روز طول می‌کشد.
وی به کسانی که دوست دارند این مسیر را طی کنند توصیه می‌کند: اگر کسی توانمندی لازم را داشته باشد، می‌تواند به ریگ جن برود. اما سفر امن به این منطقه نیاز به امکاناتی از قبیل موبایل ماهواره‌ای، دستگاه GPS و حتی بالگرد برای نظارت بر فعالیت و سلامتی گروه دارد.
وی ادامه می‌دهد: ترس دو گونه است یکی ترس از مجهولات و دیگری ترس از عدم قدرت و توانمندی است. گاهی نمی‌دانیم که با چه مسائلی روبه‌رو هستیم مثل‌اینکه در تاریکی ترس از ناشناخته‌ها وجود دارد اما ترس از عدم قدرت مثل آن‌وقتی است که در یک باغ می‌دانیم شیری وجود دارد قطعاً اگر با آن روبه‌رو شویم از ترس زهره‌ترک می‌شویم اما وقتی تفنگی در دست داشته باشیم این ترس کاهش پیدا می‌کند. کویر هم مانند همین است. وقتی شما شناخت مناسبی از کویر داشته باشید و با تجهیزات کامل برای کویرنوردی اقدام کنید جایی برای ترس وجود ندارد و می‌توانید بر مشکلات آن فائق آیید. این کویرنورد معتقد است اگر علاقه به کویرنوردی داریم اما تابه‌حال چنینی سفری را انجام ندادید نباید بی‌گدار به آب بزنید این سفر شدنی است اما باید با دقت و وسواس خاصی انجام شود. باید به وضع هوا نیز توجه داشت، به‌عنوان‌مثال در روزهایی که طوفان است اصلاً نباید به این منطقه سفر کرد و حتماً باید قبل از سفر، مسئولان محلی را در جریان سفر به ریگ جن گذاشت.
وی ادامه می‌دهد: اختلاف دمای روز و شب در این منطقه بالا است و گاهی به ۲۵ درجه می‌رسد و این موضوع را هم باید در نظر گرفت البته اگر بنا دارید به ریگ جن بروید حتماً باید توان راه رفتن داشته باشید.
(۲۰ آذر ۱۳۹۷ ساعت ۱۴:۳۵)