شکرتیال

انارک نیوز: "شکر تیال" که ماده ای متمایل به شیرین و سفید رنگ می باشد از برگ های بوته تیغ که به انارکی "تی" گفته می شود کنده می شود و برای رفع عوارض سرماخوردگی بسیار مفید می باشد. 
جوشاندن حدود پنج دقیقه شکرتیال با "به دانه" و "انجیر" در آب و خوردن این معجون برای سرفه و گرفتگی صدا فوق العاده موثر است. هم چنین جهت برطرف کردن سرفه می توان شکرتیال را مکید.
در شهریور ماه، هنگام گردش در بیابان های انارک، قبل از اولین بارش باران که باعث ریختن آن از بوته "تیغ" می شود آنرا بکنید. مواظب باشید خار در دستتان فرو نرود.
شکرتیال پیله نوع خاصی از کرم می باشد. انارکی ها به این حشره خرطوم دار "گاچو" می گویند.

---

شِکَرتیغال یک نوع از حدود 120 گونه گیاهان گلدار در خانواده Asteraceae است که معمولا به عنوان خاردارهای کروی شناخته می شوند. آنها شاخ و برگ های پوشیده از خار و در انتهای ساقه، گل های کروی آبی یا سفید دارند.
شِکَرتیغال (Echinops) سرده‌ای از گیاهان چندساله‌است. نام‌های دیگر آن در قدیم شکرتیار، خارشکر و تیغ قندک بوده‌است. شکر تیغال که براحتی در آب حل می‌شود دارای ۲۳ درصد قند "ترهالوز"، طعمی شیرین و لعاب‌دار است و بعنوان لینت‌بخش و برطرف‌کننده سرفه و نیز پائین آورنده تب مصرف می‌شود. مادة شيرين يا كمي شيريني است. اين ماده در اثر نيش حشره اي به برگ و شاخه هاي گياهي توليد مي شود، پس از اينكه حشره برگ و شاخه ها را نيش مي زند پيلة خود را نيز روي آن تشكيل مي دهد و پس از رشد لارو در داخل پيله و طي دورة زندگي به صورت حشره در آمده پيله را سوراخ كرده و از آن خارج مي شود. پيلة باقيمانده را شكر تيغال نامند.
گياهي كه ميزبان اين حشره مي باشد به فارسي «خارشكر» و به فرانسوي Echinope يا Echinope و به انگليسي از انواع Thistle ناميده مي شود. نوعي از آن كه پرورشي است و گلهاي آبي كروي زيبايي دارد، در باغها كاشته مي شود و Globe thistle ناميده مي شود. اين گياه از خانوادة Compositae و نام علمي آن Echinops persicus Stev. Et Fisch (پارسا) مي باشد.
طبق يادداشتهاي شلمير بر مبناي مطالعات مندرج در كتابي به نام Special Katalog der Ausstellung des persischen Reiches; Wien 1873 من تيغال يا ماده شكر تيغال به صورت پيله يا گال حشره Larinus maculates است كه روي گياهي به نام Echinops candidus زندگي مي كند. اضافه مي شود كه آقاي Royle معتقد است كه اين را در هند به نام «گل تيغال» مي شناسند و در مخزن الادويه آمده است كه در شيراز آن را «خوز و كك» گويند.
مشخصات گياه ميزبان شكر تيغال

خارشكرها به طور كلي گياهان خارداري هستند كه گلهاي آنها به طور مجتمع به شكل گلوله كروي شكل در انتهاي ساقه ديده مي شود. برگهاي آن دراز و داراي بريدگي عميق، نامنظم و دندانه دار است كه در انتهاي هر دانه خار ديده مي شود و رنگ برگ سبز روشن است. گياه خارشكر مولد شكر تيغال در اطراف تهران، دامنه هاي البرز، دماوند، شيراز و نائين و در ميشو داغ و تبريز، زنجاب و درغرب در دامنه هاي كوه پرو و در گلپايگان، تفرش، اشترانكوه، در شيراز و كرمان ديده مي شود، در اروپا و آسيا و آفريقا نيز انواع گياهان خارشكر انتشار دارند.
مشخصات شكر تيغال
پيله حشره Larinus كه پس از نيش زدن حشره روي گياه تشكيل مي شود سفيد مايل به زرد و جنس آن از گل سفيد و شكل آن تخم مرغي و درازاي آن حدود 2 سانتي متر است. پس از اينكه حشره پيله اي مانند پيلة كرم ابريشم ايجاد كرد در داخل آن محبوس مي شود. در برخي موارد دورة زندگي حشره تمام شده و از صورت لارو (كرم) به صورت حشره در مي آيد، پيله را سوراخ مي كند خارج مي شود، بنابراين در اغلب شكر تيغالها حشره در داخل آن نيست ولي در بعضي موارد نيز حشره داخل آن است. زماني كه شكر تيغال كه همان پيله يا غلاف حشره است، تازه باشد كمي شيرين است، ولي وقتي كه كهنه شده باشد شيريني آن خيلي كم مي شود و طعم نشاسته اي پيدا مي كند. معمولا لارو حشره را كه مولد اين پيله است به شيراز تيغال و پيله را «شكر تيغال» مي نامند.
خواص – كاربرد
شكر تيغال از نظر طبيعت طبق نظر حكماي طب سنتي از نظر حرارت و برودت معتدل و رطوبت آن كمي بيشتر و با كمي لزجي مي باشد. اين ماده از زمان ابوعلي سينا شناخته شده بود و براي سرفه و دستگاه تنفس به عنوان داروي خيلي نافع تجويز مي شده است. ملين سينه است و خشونت سينه را رفع مي كند. حدث اخلاط و سوزش مري را تسكين مي دهد و براي سرفه و صاف كردن صدا و رفع خشكي گلو و معده نافع است. اسراف در خوردن آن به هم خوردگي حال و آشفتگي ايجاد مي كند. از اين نظر بايد با شكر و ترنجبين خورده شود. مقدار خوراك آن تا 20 گرم است.
دكتر شليمر در يادداشتهايش مي نويسد با اينكه شكر تيغال شيريني ندارد و طعمي نشاسته اي دارد، مع هذا يكي از موثرترين داروهاي سينه است و بويژه براي تسكين سرفه هاي شديد و سركش كه ناشي از تحريك برونشها باشد، آرامش بخش است.
(مصطفی عموحیدری از تودشک| 17:53 - یکشنبه ششم مرداد 1392)

---

اگر سرفه امانتان را بریده اصلا ناراحت نباشید شکر تیغال آبی روی آتش شماست. 
به گزارش فرتاک نیوز، استفاده از گیاهان دارویی علاوه بر کارآمد بودن، باعث نزدیکی هر چه بیشتر انسان با طبیعت می شود. در این مطلب برای شما از درمان سرفه به  کمک طب سنتی صحبت کرده ایم. 
یکی از «مان‌های» بسیار مفید شکر تیغال است.  «مان» به معنی فرآورده‌هایی از گیاهانی است که توسط گیاه یا حشره‌ای که روی آن فعالیت می‌کند، ترشح می‌شود. این فرآورده‌ها اکثرا به صورت قطعاتی به اشکال مختلف یا به شکل جامد شیرین مزه و محلول در آب هستند که عمده ترکیبات آنها را انواع قندها تشکیل می‌دهند. در خصوص شکر تیغال و خواص آن زهرا عبداللهی محقق طب سنتی و تغذیه سالم و عضو انجمن علمی بازار گیاهان دارویی توضیحات لازم را می‌دهد.
... در یک نگاه کلی می‌توان خواص شکرتیغال را اینگونه تعریف کرد. ‌خلط‌آور، برطرف‌کننده سوزش مری، ملین، ضد سرفه‌های شدید و سرکش ناشی از تحریک برونش‌ها، صاف‌کننده صدا و برای خشکی گلو نیز مفید است.
(شناسه خبر 136739 - ۱۳۹۷/۰۷/۲۵ ۲۲:۰۶:۳۴)