استان اصفهان به لحاظ در اختيار داشتن معادن مختلف از جمله معادن تراورتن٬ خاکهای صنعتی٬ دولوميت٬ سرب٬ روی٬ آهک٬ سنگ آهن٬ مس٬ نقره٬ طلا٬ مرمریت و نمک یکی از غنی ترین استانهای کشور به شمار می آید. وجود چنين معادن سرشار در یک استان می تواند سهم بسزایی در ایجاد اشتغال داشته باشد٬ اما برخی مناطق با وجود برخوردار بودن از ظرفيتهای بالقوه در اکتشاف و استخراج مواد معدنی٬ توسط محيط زیست به منطقه حفاظت شده ارتقا یافته و اجازه انجام فعاليتهای معدنی در آن به معدنکاران داده نمی شود. سه بحث عمده و مهم وضعيت و مشکلات فعلی سازمان نظام مهندسی معدن استان٬ معادن فعال و غيرفعال استان و دليل غيرفعال بودن برخی معادن و چگونگی ارتباط و تعامل معدن با محيط زیست در گفتوگوی مفصل خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه اصفهان با شهرام مبصر٬ ریيس سازمان نظام مهندسی معدن استان بررسی و تشریح شد.
تمام معادن استان خصوصی هستند.
ریيس سازمان نظام مهندسی معدن استان اصفهان گفت: حدود هزار و 100 معدن در استان اصفهان وجود دارد که از این تعداد حدود 740 عدد از معادن غير از شن و ماسه است. معادن از نظر نوع به شش گروه فلزات٬ غيرفلزات٬ سنگهای تزیينی٬ سنگ آهک٬ خاک رس و شن و ماسه و سنگ آهک لایه تقسيم بندی میشوند که تمام این شش گروه در استان اصفهان وجود دارد. مبصر اضافه کرد: تمام معادن موجود در استان خصوصی هستند به استثنای معدن طلای موته٬ سرب نخلک و سنگ آهک پيربکران که زیر نظر ایميدرو است. ایميدرو شاخه وزارت صنعت است که فعاليتهای اجرایی انجام میدهد.
حذف بخش خصوصی با واگذاری پهنه های معدنی به شرکتها.
وی تصریح کرد: در اواخر دولت دهم طرحی وجود داشت که طبق آن یکسری از پهنه یا محدوده های معدنی به شرکتهای معدنی جهت اکتشاف و نتيجه دهی واگذار شود. متاسفانه این طرح٬ طرح جالبی نبود٬ به دليل اینکه این طرح باعث نادیده گرفته شدن بخش خصوصی در فعاليتهای معدنی می شد. ریيس سازمان نظام مهندسی معدن استان اصفهان افزود: در صورتی این طرح می تواند موفق باشد که شرکتهایی که پهنه های معدنی را در اختيار گرفتند٬ نتيجه اقدامات خود را سریعا ارایه دهند تا پهنه ها آزاد شوند و بخش خصوصی بتواند از آن محدودها در جهت اکتشاف و استخراج استفاده کند٬ اما در این طرح برخی از شرکتها کم لطف بودند و پس از چندین سال همچنان نتيجه فعاليتهای خود را ارایه نداده اند. در استان اصفهان هفت پهنه معدنی به شرکتها واگذار شده است٬ به این معنی که حدود نصف مساحت معدنی استان در اختيار شرکتها است.
مبصر خاطرنشان کرد: متاسفانه این موضوع باعث شده است که فعاليتهای اکتشافی کند پيش رود و در این قضيه سازمان نظام مهندسی نيز ضربه می خورد٬ چراکه قرارداد اکتشافی برای دارندگان پروانه اشتغال در رسته پی جویی و اکتشاف منعقد نمی شود. تعامل بسيار مناسبی ميان سازمان نظام مهندسی معدن و سازمان صنعت٬ معدن و تجارت در استان اصفهان وجود دارد.
30 درصد معادن استان غيرفعال هستند.
ریيس سازمان نظام مهندسی معدن استان اصفهان به معادن غيرفعال استان اشاره و خاطرنشان کرد: شرایط اقتصادی در یکی دو سال گذشته٬ باعث شد تا معدن داران به ویژه آن دسته از معدن داران که در بحث صادرات حضور داشتند٬ از نظر مالی ضعيف شوند. عدم حضور در بازارهای صادراتی و فروش محصولات باعث شد تا برخی معدن داران نتوانند هزینه های خود را تامين کنند و در نهایت منجر به تعطيلی معادن شد. مبصر با بيان اینکه بيش از 30 درصد معادن استان اصفهان غيرفعال هستند٬ اظهار کرد: دوران شکوفایی صادرات محصولات معدنی استان در دهه 80 بوده است و در دهه 90 با چالش بسيار جدی مواجه شد. صادرات سنگهای باکيفيت از استان اصفهان به دليل رکود اقتصادی نسبت به 10 سال گذشته افت پيدا کرده است.
وی٬ مطرحترین بازار برای معادن به خصوص معادن سنگهای تزیينی را بازار داخلی دانست و تاکيد کرد: سنگهای تزیينی بازار خارجی آن چنانی ندارند به طوری که در سال گذشته حدود 800 هزار تن صادرات سنگ تزیينی وجود داشته که حدود 500 هزار تن آن به صورت کوپ صادر شده است و سود صادرات سنگ به صورت کوپ خيلی کمتر از سود صادرات سنگ به صورت فرآوری شده است. منتها تکنولوژی کشور باید به حدی برسد که بتوانيم با کشورهای صاحب علم معدنی رقابت کنيم. ریيس سازمان نظام مهندسی معدن استان اصفهان گفت: رتبه ایران در ميان کشورهای صادرکننده مواد معدنی بالا نيست و این جای تاسف دارد. کشوری مانند ترکيه که یک دهم کشور ایران نيز معدن ندارد٬ از لحاظ صادرات مواد معدنی از ایران بالاتر است. مبصر پيرامون خام فروشی مواد معدنی با بيان اینکه نظر من مخالف نظر غالب درباره این قضيه است٬ گفت: به نظرم اگر سنگ از دل کوه استخراج شود و بدون هيچ گونه فرآوری صادر شود٬ خام فروشی محسوب میشود٬ اما اگر یک سنگ استخراج و به صورت شش وجهی برش داده شود (کوبيک شود) و این گونه صادر شود٬ خام فروشی نيست.
10 درصد سنگبریهای استان به روز هستند.
وی به به روز نبودن و فرسوده بودن ماشين آلات مورد استفاده در صنایع فرآوری محصولات معدنی اشاره و اظهار کرد: برای برون رفت از مساله خام فروشی باید ماشين آلات طوری تجهيز شوند که منطبق با سفارشهای واقعی باشد. حال سوالی که مطرح می شود این است که اگر سنگ کوبيک شده به کارخانه سنگبری برده شود و در کارخانه نتوان ضخامتهای یکسان و استاندارد ایجاد کرد و سنگ به این صورت صادر شود ضرر بيشتری خواهد داشت یا اگر سنگ به صورت خام صادر شود؟ ریيس سازمان نظام مهندسی معدن استان اصفهان تصریح کرد: حدود هزار و 600 کارخانه سنگبری در استان اصفهان وجود دارد که حدود 10 درصد از این تعداد منطبق با تکنولوژی های روز دنيا فعاليت میکنند.
مبصر به فرصتهای سرمایه گذاری در بخش معدن اشاره کرد و ادامه داد: در شرق استان اصفهان از لحاظ زمين شناسی دو کمپلکس انارک و جندق قرار دارد. منطقه عباس آباد هم که مملو از معادن فلزی است در منطقه شرق قرار دارد٬ اما از سال 84 ارتقای محيط زیستی پيدا کرده است. وی افزود: پرسشی که در حال حاضر مطرح میشود این است که منطقه عباس آباد در زمانی که تحت نظر سازمان محيط زیست بود با زمان پيش از آن چه تفاوتی کرده است؟ به نظر میرسد برخی از مناطق بدون هيچ دليلی به منطقه حفاظت شده محيط زیست تبدیل شده اند یا اگر مستنداتی وجود دارد٬ باید ا طلاع رسانی شود. ریيس سازمان نظام مهندسی معدن استان اصفهان ادامه داد: به دليل کمبود آب در مناطق انارک٬ جندق و منطقه خور و بيابانک مردم بيشتر به سمت معدن گرایش پيدا کردهاند. متاسفانه برخی از مناطق که معدن خيز بوده٬ به دليل ارتقا به مناطق محافظت شده محيط زیست٬ نمی توان فعاليتی را در آن انجام داد. مبصر اضافه کرد: در صورتی که آن مناطق جهت اکتشاف معدن آزاد شوند٬ این موضوع میتواند سهم بسيار زیادی در جهت اشتغالزایی و رفع معضل بيکاری داشته باشد٬ چراکه در این مناطق از لحاظ معدنی پتانسيل بالایی وجود دارد. وی بر احترام متقابل محيط زیست و معدنکار تاکيد کرد و گفت: معدنکاران برای هرگونه فعاليتی از محيط زیست استعلام می گيرند. نباید به قيمت حذف اشتغال و حذف سرمایه جلوی فعاليت معدن کاران را گرفت.
ریيس سازمان نظام مهندسی معدن استان اصفهان خاطرنشان کرد: اگر معدنکاری متعهد شود که کنترل شده فعاليت کند و متعهد شود که تمام موارد و الزامات زیست محيطی را رعایت کند٬ چه ایرادی دارد که کار کند؟ اگر معدنکاری پس از استخراج مواد معدنی بخواهد آن منطقه را احيا کند٬ چرا اداره منابع طبيعی جلوی این عمل را می گيرد و با آن مخالفت می کند؟ مبصر با طرح این پرسش که چه ميزان معدان دار اشتغال ایجاد میکند و چه مقدار محيط زیست٬ گفت: بسياری از معدن داران هزینه و درآمدشان در خط برابر قرار دارد و به همان ميزان که خرج می کنند٬ درآمد به دست می آورند. این افراد تنها به عشق استخراج سنگ و ایجاد اشتغال به فعاليت خود ادامه می دهند. وی اضافه کرد: تنها برخی از معدن داران که کيفيت مواد معدنی بالایی دارند و توان اقتصادی خودشان بالا است٬ سود بيشتر از سرمایه دارند و پيشرفت می کنند.
ریيس سازمان نظام مهندسی معدن استان اصفهان به معدن طلای موته اشاره و خاطرنشان کرد: معدن طلای موته در منطقه حفاظت شده محيط زیست قرار گرفته٬ اما اصلی وجود دارد که قانون عطف به ماسبق نمی شود. پيش از اینکه منطقه موته به منطقه محيط زیستی ارتقا پيدا کند٬ این منطقه پروانه بهره برداری معدن داشته است. ریيس سازمان نظام مهندسی معدن استان اصفهان گفت: سازمان نظام مهندسی معدن در سال 1382 شروع به فعاليت کرد. استان اصفهان در زمان شروع به فعاليت سازمان٬ به واسطه ظرفيتهای معدنی موجود در ردههای دوم و سوم از نظر اهميت قرار گرفت. مبصر افزود: رفته رفته استانها از لحاظ وجود پتانسيلهای معدنی در پنج رده تقسيم بندی شدند که طبق آن استانهای فاقد معدن در رده پنجم و استانهایی مانند اصفهان٬ خراسان رضوی٬ کرمان و تهران در رده دوم قرار گرفتند. وی ادامه داد: نظام مهندسی معدن شامل چهار رشته اصلی معدن٬ زمين شناسی٬ نقشه برداری و متالورژی استخراجی است. تعداد اعضای رشته معدن و زمين شناسی سازمان نظام مهندسی به مراتب بيشتر از اعضای دیگر از رشته های دیگر است. ریيس سازمان نظام مهندسی معدن استان اصفهان اضافه کرد: در حال حاضر در سازمان نظام مهندسی معدن استان اصفهان دو هزار و 150 عضو وجود دارد که حدود هزار نفر در رشته معدن٬ حدود 850 نفر در رشته زمين شناسی٬ حدود 150 نفر در رشته زمين شناسی و حدود 120 نفر در رشته متالوژی مشغول به فعاليت هستند. همچنين تعداد معدودی از اعضای سازمان از مهندسان رشته های برق٬ مکانيک٬ کامپيوتر و ... که فعاليت معدنی کرده اند٬ تشکيل می شود.
مبصر خاطرنشان کرد: به واسطه فعاليتهای معدنی مهندسان عضو نظام مهندسی معدن٬ برای آنها در پنج بستر پی جویی و اکتشاف٬ استخراج٬ پی جویی و اکتشاف و استخراج٬ کانه آرایی و فرآوری و متالورژی استخراجی پروانه اشتغال صادر می شود. پروانه های اشتغال از پایه سه تا عضو ارشد درجه بندی می شود. در استان اصفهان تنها حدود 15 عضو با پروانه اشتغال ارشد وحود دارد. وی تاکيد کرد: اعضای سازمان نظام مهندسی می توانند در نظارت و طراحی پروژه ها فعاليت کنند٬ اما کار اجرای فعاليت های معدنی وظيفه سازمان نيست.
سازمان نظام مهندسی معدن ساختمان ندارد.
ریيس سازمان نظام مهندسی معدن استان اصفهان با بيان اینکه سازمان در استان اصفهان٬ مظلوم واقع شده است٬ ادامه داد: متاسفانه سازمان نظام مهندسی معدن استان اصفهان فاقد ساختمان و اتومبيل است. ساختمان موجود نيز استيجاری است و ماهيانه حدود چهار ميليون تومان بابت اجاره بها پرداخت میشود. در حال که ماده 112 به صراحت بيان می کند که مبادی زیربط باید در جهت تامين ساختمان اقدام کنند. مبادی زیربط سازمان نظام مهندسی معدن ابتدا سازمان صنعت٬ معدن و تجارت و در نهایت استانداری خواهد بود. مبصر٬ دغدغه چند ساله سازمان در استان اصفهان را تامين ساختمان اعلام کرد و گفت: پيگيریهای زیادی نيز در این خصوص انجام داده ایم. در خواست تامين ساختمان را ابتدا نزد استاندار اصفهان (آقای زرگرپور) بردیم٬ ایشان هم این درخواست را به وزیر صنعت (آقای نعمت زاده) فرستادند و آقای وزیر برای تامين ساختمان دستور دادند. وی با تاکيد بر اینکه ساختمان استقلال یک سازمان را نشان می دهد٬ اضافه کرد: ساختمان مدنظر سازمان٬ کنار سازمان صنعت و معدن و تجارت در مجموعه اداری غدیر و متعلق به بانک صنعت و معدن است٬ اما بر طبق بررسی های به عمل آمده که صحت آن مشخص نيست٬ ریيس بانک صنعت و معدن آن ساختمان را حدود 5.3 برابر قيمت معمول در منطقه قيمت گذاری کرده است. ریيس سازمان نظام مهندسی معدن استان اصفهان افزود: درخواست کردیم تا کارشناسان رسمی دادگستری این ساختمان را قيمت گذاری کنند و سازمان نيز به صورت نقدی یا اقساط و اجاره به شرط تمليک این ساختمان را خریداری کند. مبصر به منابع تامين هزینه های سازمان اشاره و خاطرنشان کرد: هزینه های سازمان از طریق اخذ هزینه عضویت٬ بررسی طرحها و درصد ارجاع کار تامين میگردد. وی اظهار کرد: سازمان نظام مهندسی هفت کارمند تمام وقت و دو کارمند نيمه وقت دارد. هيات مدیره سازمان نيز شامل پنج نفر هستند. همچنين چهار گروه تخصصی معدن٬ زمين شناسی٬ نقشه برداری و متالورژی در سازمان فعاليت می کنند.
(کد خبر: 95030905127 ۱۱:۵۷ ­ ۱۳۹۵ خرداد ۹ یکشنبه)

همایش نیروی موتوری درشهر انارک به مناسبت سوم خرداد سالروز آزاد سازی خرمشهر انجام و قرائت فاتحه در گلزار شهدا هم متعاقباً صورت گرفت.

تابستان شبهایی فراموش نشدنی دارد٬ بسيار خنک است و مسافران مشهد برنامه ریزی می کنند که شب را بتوانند در این آبادی بيتوته و از نسيم خنک کویر استفاده کنند.
به گزارش ایسنا­ منطقه اصفهان٬ انارک آبادی بدون همسایه ای است که از شرق به چوپانان در 90 کيلومتری اش و از غرب به نایين در 75 کيلومتری اش می رسد و به دو قسمت تبدیل شده؛ قسمتی از آن سنتی است با بادگيرها٬ دیوارهای کاهگلی و کوچه هایی که پيچ و خم دارد و کج و معوج می شود٬ اما هيچ گاه به بن بست نمی رسد.
نویسنده کتاب فرهنگ کویر در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)٬ منطقه اصفهان٬ با بيان اینکه سابقه انارک به زمان شاه عباس صفوی برمی گردد٬ گفت: قبل از پيدایش انارک یکی دو روستا مثل "اشين" و "معلا" اباد بوده است و معدن نخلک با 2100 سال سابقه در آن فعال بوده است. در زمان همين معدن٬ چشمه آبی در انارک بود که اتاقکهایی در اطراف آن ساخته بودند و آبادانی انارک به آن زمان برمی گردد. محمد علی ابراهيمی با بيان اینکه اطراف انارک از زمان محمد شاه قاجار حصاری کشيده شد٬ ادامه داد: اطراف این آبادی چند تپه صخره ای وجود دارد و برای اینکه از دستبرد راهزنان ایمن باشد روی هر تپه برج نگهبانی ساخته شد که در نهایت چهار برج نگهبانی و یک حصار دورتا دور شهر انارک را از دستبرد راهزنان که به صورت مرتب حمله میکردند حفظ می کرد.
وی با اشاره به نام انارک که از انار ميوه بهشتی گرفته شده است٬ افزود: انتخاب نام روستاها در زمان گذشته به محصولات آن روستا و آبادی برمی گشته٬ مانند انجيرک٬ توتک٬ نخلک و ... دراین روستا نيز چشمه آبی بوده و در کنار این چشمه درختان انارکی سبز شده که اسم انارک نيز از این درخت گرفته شده است. ابراهيمی ادامه داد: البته نام قدیمی این شهر "نارسينه" به معنای انارستان است که مردم این آبادی در گویش زرتشتی دو واژه پير نارکی و نارسونه را دارند٬ گویش انارکی ها از نواحی مرکزی ایران است و این زبان در حقيقت قرابتی با گویش زرتشتيان دارد.
نویسنده کتاب انارک با اشاره به قسمت دیگر این آبادی به خبرنگار ایسنا٬ گفت: قسمت دیگر آن بعد از انقلاب ساخته شد و به آن شهرک می گویند این قسمت با کوچه هایی شطرنجی است که هيچگونه مصالح سنتی مانند خشت و گل در آن به کار نرفته و بادگير ندارد و از شن و ماسه٬ ایزوگام٬ ميلگرد و آجر است در حالی که در بافت سنتی این مواد وجود ندارد. وی با اشاره به آب آشاميدنی این آبادی٬ خاطرنشان کرد: در گذشته چشمه ای بود که بعدها به دليل اینکه از این آب در سيستم لوله کشی شهر استفاده شد باغات آبادی با کمبود آب مواجه شد و مشکل بسيار بزرگی برای آبادی به وجود آورد و به تدریج چشم انداز زیبای آن از بين رفت.
ابراهيمی با بيان اینکه جمعيت بومی انارک به دليل مهاجرتهای پی در پی بسيار اندک شده است٬ افزود: 60 سال پيش حدود 46 معدن در انارک مورد بهره برداری قرار گرفت که محصول این معادن سرب٬ مس٬ پنبه نسوز٬ آهن و.. بود٬ اما در حال حاضر تنها معدن نخلک فعال است.
وی ادامه داد: یک معدن طلا نيز بود که به آن معدن خونی میگفتند و از سال 1312 تحت نظر یک مهندس آلمانی به نام دکتر شرانس استخراج شد و قرار بود دستگاهی که بتواند عيار را مشخص کند از آلمان برسد. چند سالی کار کرد و سپس این معدن نيز مانند معادن دیگر تعطيل شد البته ناگفته نماند به جز معدن سياکو بقيه معادن دولتی بوده است. وی افزود: معدن نخلک پنج چاه دارد و عميقترین آن متجاوز از 250 متر به زیر زمين می رسد که کارگران با آسانسور در آن کار می کنند.
شاعر "ای نارسينه" با اشاره به تابستانهای انارک و اینکه گرمای هوای این آبادی از 37.5 تجاوز نکرده است٬ تصریح کرد: جمعيت انارک از سرشماری های سال 1335 تا به امروز بين 2500 تا 1750 شناور نفر بوده است. وی با بيان اینکه مردم این آبادی در رفاه زندگی می کردند و اکثر آنها شتردار بودند و 60 هزار شتر ماليات بده به دولت در انارک وجود داشت٬ ادامه داد: حدود 115 سال پيش به دليل حمله نایب حسين کاشی به انارک٬ مردم از این آبادی مهاجرت و عده ای نيز بعد از تعطيلی معادن مهاجرت کردند.
ابراهيمی با اشاره به اینکه مردم این آبادی فرهنگ بسيار بالایی داشته اند بطوریکه فرد بی سواد در آبادی نبوده است٬ افزود: امروزه به دليل نبود برخی امکانات آموزشی٬ مدارس این آبادی تعطيل شده است٬ زمانی سه رشته تحصيلی ادبی٬ ریاضی و طبيعی در انارک بود٬ اما امروزه این رشته ها وجود ندارد. وی خاطرنشان کرد: زمانی انارک 700 دانش آموز داشت که امروزه به زحمت به 50 نفر میرسد و این جای نگرانی دارد.
ابراهيمی با بيان اینکه انارک کشاورزی قابل اهميتی ندارد٬ اضافه کرد: البته 46 مزرعه وجود داشته که بيشتر این مزارع بایر شدند و اکنون تنها دو سه مزرعه سرسبز وجود دارد. وی که نخستين موزه مردم شناسی را تاسيس کرد٬ افزود: در حالی که بسياری از شهرهای استان هنوز هم فاقد موزه هستند٬ اما در انارک به دليل قابليت هایی که دارد این موزه را تاسيس کردیم. عضو انجمن موزه داران استان اصفهان گفت: این آبادی فرهنگسرا دارد و مردم ساختمان مجللی به نام بهزیستی ایجاد کردند٬ اینها برای آبادی کوچکی مانند انارک باعث شگفتی است٬ اما گردشگری آن ضعيف است و در تلاش هستيم تا بتوانيم در این زمينه نقایص را برطرف کنيم. 
(کد خبر: 95021911288 ۱۱:۳۴ ­ ۱۳۹۵ اردیبهشت ۱۹ یکشنبه)